Mới đây, Bộ Y tế, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tổ chức hội thảo trực tuyến công bố báo cáo "Khảo sát hành vi sức khỏe học sinh toàn cầu tại Việt Nam năm 2019”. Thông tin đáng chú ý từ nhóm nghiên cứu cho thấy tỷ lệ quan hệ tình dục trong học sinh giảm nhẹ, nhưng tỷ lệ quan hệ tình dục trước 14 tuổi tăng gấp 2 lần, từ 1,45% (năm 2013), tăng lên 3,51% (năm 2019).
Câu chuyện ở cả nông thôn, thành thị
Nói với PV Thanh Niên, Lương Thị Khánh Huyền, 22 tuổi, trưởng dự án khởi nghiệp với doanh nghiệp xã hội Teenmoms, chiến thắng cuộc thi “Bệ phóng ý tưởng kiến tạo xã hội” 2021, cho biết trong quá trình khảo sát tại các địa phương để làm dự án, nhóm cô đã nắm được thực trạng rất nhiều học sinh từ 13, 14 tuổi đã quan hệ tình dục lần đầu tiên. Con số này tăng ở cả thành thị và nông thôn trong thời gian qua.
Theo Khánh Huyền, việc học sinh có xu hướng quan hệ tình dục sớm hơn có thể giải thích các bạn không được giáo dục giới tính đầy đủ. Việc xã hội hiện đại, hội nhập, thông tin được tiếp cận trên internet rộng rãi hơn khiến nhiều người trẻ có tư tưởng thoáng, cởi mở nhưng không trong khuôn khổ. Trẻ bị quấy rối tình dục, bị xâm hại cũng là một vấn đề rất nhức nhối.
Nguyễn Minh Trang, người sáng lập kênh giáo dục giới tính SexEdu By Trang, cũng thành thật chia sẻ cô không thấy bất ngờ trước những con số thống kê về tỷ lệ học sinh quan hệ tình dục lần đầu. Thực tế, trong quá trình làm việc cô không xa lạ với những câu hỏi của nhiều bạn học sinh.
 |
| Minh Trang chia sẻ với phóng viên
BẢO VY |
“Nhiều học sinh nhắn tin cho tôi nói các em cảm thấy rất tội lỗi khi mình đã sex trước 18 tuổi, bây giờ các em phải làm sao. Tôi nghĩ bây giờ vấn đề học sinh có xu hướng quan hệ tình dục sớm khó mà tránh được, vì bây giờ các bạn ấy xài điện thoại thông minh có khi còn giỏi hơn mình. Các bạn luôn tò mò, lại được tiếp xúc với những vấn đề liên quan giới tính, tình dục nhanh hơn, dễ dàng hơn. Do đó, nếu không được giáo dục đâu là những cái nên xem thì rất khó để các em không lạc lối”, Minh Trang chia sẻ.
16 tuổi quan hệ tình dục được chưa?
Một số bạn đọc gửi ý kiến bình luận cho rằng hiện nay trẻ phát triển nhanh hơn, dậy thì sớm, nên chăng hạ độ tuổi trưởng thành xuống, coi bạn trẻ 16 tuổi là đã trưởng thành?
Tuy nhiên, Khánh Huyền cho biết cô không ủng hộ quan điểm này. Theo Khánh Huyền cơ thể trẻ vị thành niên ở độ tuổi 16 chưa phát triển toàn diện, những hệ lụy xảy ra khi mang thai ngoài ý muốn, nạo phá thai không an toàn ảnh hưởng quá lớn để sức khỏe thể chất, tinh thần của các bạn gái, tăng nguy cơ vô sinh.
“Hạ độ tuổi để công nhận một người trưởng thành được phép quan hệ tình dục không phải là một giải pháp. Ở đây, chúng ta cần giáo dục giới tính sớm hơn và đúng đắn hơn cho học sinh. Để các em hiểu những hệ lụy của việc quan hệ tình dục sớm trước 18 tuổi, khi các em chưa đủ trưởng thành về tâm sinh lý, dễ hiểu sai về những biện pháp phòng tránh thai, lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp, nạo phá thai bừa bãi và dễ bị các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục”, Huyền nói.
 |
| Khánh Huyền
NVCC |
Cô cũng nhấn mạnh: “Từ lớp 7, 8, rất nhiều học sinh đã tự mày mò tìm hiểu về giới tính, tình dục. Thay vì để các em tự mày mò, tìm hiểu những thông tin có thể sai lệch, người lớn cần cho các em một con đường để đi đúng hướng. Tôi muốn nhấn mạnh tới các bạn trẻ rằng quan hệ tình dục là một lựa chọn của mỗi cá nhân nhưng hãy nâng cao kiến thức của mình về nó, để hiểu thế nào là tình dục an toàn”.
Đồng tình với quan điểm này, Nguyễn Minh Trang cho biết tất cả bài viết, podcast, video giáo dục giới tính của cô đều đưa ra lời khuyên cho các bạn trẻ rằng dấu mốc trưởng thành là 18 tuổi.
“Trước 18 tuổi, các bạn chưa có tâm lý chịu trách nhiệm cho những hành động của mình”, cô nói.
“Trước 18 tuổi, các bạn sẽ có rất nhiều những trải nghiệm mà sau đó mình không thể nào có được. Nên hãy để khoảng thời gian trước 18 tuổi là khoảng thời gian làm những điều đó. Trước khi sẵn sàng quan hệ tình dục với ai đó, bạn cần phải có đầy đủ kiến thức, có kỳ vọng trong việc mình quan hệ tình dục, hiểu về các biện pháp phòng tránh thai, các bệnh nhiễm trùng qua đường tình dục (STI) là gì… Tất cả những điều này không phải một sớm một chiều để biết được, ngay cả các bạn trên 18 tuổi vẫn còn lo lắng, băn khoăn, huống chi các em học sinh dưới 18", người sáng lập kênh SexEdu By Trang cho hay.
 |
| Cha mẹ nên đồng hành cùng giáo dục giới tính cho con
SHUTTERSTOCK |
Theo chủ nhân kênh giáo dục giới tính có hàng trăm ngàn lượt theo dõi, thay vì bàn chuyện hạ độ tuổi của người trưởng thành, hãy làm sao để giáo dục giới tính cho trẻ sớm hơn.
Có thể các bạn 10 - 12 tuổi sẽ học về bản dạng giới, 12 - 13 tuổi sẽ bàn về xu hướng tính dục. Nhiều bạn 10, 11 tuổi hiện nay đã dậy thì, có kinh nguyệt. Các em nên được học về kinh nguyệt, sự phát triển bộ phận sinh dục…
Cha mẹ đã sẵn sàng đưa bao cao su cho con?
Theo Khánh Huyền, cha mẹ phải là những người bạn, biết lắng nghe, chia sẻ, thấu cảm, từ đó mới có thể giáo dục giới tính cho con cái hiệu quả. Đừng có tâm lý đổ lỗi cho con, khiến các con sợ hãi, không thổ lộ.
Còn Minh Trang cho biết, để làm bạn với con, cha mẹ hãy cởi mở trước. “Chuyện đơn giản đầu tiên, là đừng nói dối 'con chui ra từ nách' nữa. Tùy theo độ tuổi, hãy giao tiếp với con tốt hơn, có thể bắt đầu từ việc 'cha mẹ yêu nhau, thương nhau rồi có con''', cô bộc bạch.
“Bạn có sẵn sàng nói chuyện với con về cách xem phim 18+ đúng đắn? Trẻ thường tự tò mò trên mạng. Và một bộ phim xu hướng bạo lực, cưỡng hiếp, loạn luân… đều có thể ảnh hưởng khủng khiếp tới niềm tin của con cái bạn về tình dục. Hay bạn có sẵn sàng đưa bao cao su cho con? Tôi cho rằng ngày nào bố mẹ chưa sẵn sàng đưa bao cao su cho con thì ngày đó còn rất khó nói chuyện với con về tình dục an toàn”, Minh Trang thẳng thắn.
Em nên làm gì nếu lỡ quan hệ tình dục trước 18 tuổi?
Minh Trang nhiều lần nhận được câu hỏi ấy từ các em học sinh. Câu trả lời Trang khuyên các em là “Dừng lại”.
“Các em học sinh có cả cuộc đời còn lại. Đừng chỉ vì 1 lần quan hệ tình dục trước 18 tuổi mà tự buông bản thân trôi đi và làm cho nó tệ hơn. Các em đừng vì cảm giác xấu hổ, ngại ngùng vì tôi đã sex trước 18 tuổi mà đánh mất bản thân mình. Khi các em trả lời được câu hỏi “tôi là ai”, vững vàng hơn, hiểu giá trị một con người được xây dựng như thế nào các em sẽ hiểu làm thế nào để bảo vệ chính mình. Kể cả đã quan hệ tình dục hay chưa khi trước 18 tuổi, thì bạn cũng cần hiểu biết để bảo vệ chính mình ”, Minh Trang nói.
